Total Diz Protezi

Total Diz Protezi Nedir?

Total diz protezi, bozulmuş olan eklem yüzlerinin, metal ve polietilenden imal edilen, ağrısız eklem hareketi için tasarlanmış özel parçalar ile kaplanarak yapay bir eklem oluşturulmasıdır. İlk kez 1968 yılında uygulanmıştır. Zaman içinde cerrahi teknikler, kullanılan maddeler ve tasarım alanındaki ilerlemeler sayesinde geliştirilerek günümüzde çok daha başarılı bir tedavi yöntemi olmuştur.

Total Diz Protezi Ne Zaman Yapılır?

Hastanın yürüme, merdiven çıkma gibi günlük aktivitelerinde kısıtlanmaya neden olan ileri derece eklem harabiyeti olması ve bu durumun konservatif tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınamaması durumunda total diz protezi ameliyatı önerilir. Konservatif tedavi yöntemleri arasında istirahat, ilaç kullanımı, fizik tedavi uygulaması, eklem içi enjeksiyonlar sayılabilir. Özellikle gece uykudan uyandıran ağrı eklem bozulmasının ilerlediğinin göstermektedir. Hastanın yaşının 60-80 arasında olması tercih edilir ancak romatoid artrit ve osteonekroz gibi bazı özel durumlarda daha erken yaşlarda da protez yapılabilir.

Total Diz Protezi Nasıl Yapılır?

Günümüzde en uygun ve en güvenli anestezi yöntemi epidural anestezi adı verilen hastanın belinden ince bir kateter yerleştirilmesi şeklinde uygulanan yöntemdir. Böylece hem ameliyat hasta genel anestezi almadan gerçekleştirilir hem de ameliyat sonrası 3-4 gün boyunca yerleştirilmiş olan kateterden ilaç yapılarak hastanın bu dönemi ağrısız geçirmesi sağlanır. Biz de kendi ameliyatlarımızda epidural anestezi tercih ediyoruz. Ameliyat, dizin ön kısmından düz olarak yapılan yaklaşık 12 cm.’lik kesi ile yapılır. Diz eklemine girilip menisküsler ve sinovial doku gibi yumuşak dokular temizlendikten sonra eklemi oluşturan üç kemiğin (femur, tibia ve patella) birbirlerine temas eden yüzlerindeki aşınmış kıkırdak dokusu, ince bir kemik tabakası ile birlikte kesilerek çıkartılır, sonra uygun boyutlarda seçilen protez parçaları, kemik çimentosu (polimetil metakrilat) adı verilen bir dolgu maddesi kullanılarak, hazırlanan kemik yüzeylere tutturulur. Ameliyat ortalama 1 saat sürer. Ertesi gün diz hareketlerine başlanır ve hasta yardımla ayağa kaldırılır. Hasta rahat yürüyebilir duruma geldikten sonra taburcu edilebilir. Hasta taburcu edildiğinde, destekle rahat yürüyebilir, dizi en az 90 derece bükülebilir ve klozete oturabilir durumda olmalıdır.

Total Diz Protezi Sonrası Ne Gibi Komplikasyonlar İzlenebilir?

Total diz protezi ameliyatından sonra görülen ciddi komplikasyonlar çok düşük oranda ortaya çıkar. En sık görülen sorun, bacaktaki kan akımının yavaşlamasına bağlı olarak toplar damarlarda pıhtı oluşmasıdır (derin ven trombozu). Bunu önlemek için cerrahiden sonra kanı sulandıracak ilaçlarla koruyucu tedavi uygulanır. Bu tedavi, gerektiğinde 20 güne kadar uzatılabilir. Ameliyat sonrasında erken dönemde diz hareketi ve yürüyüşlere başlamak ve hareketsiz kalmaktan kaçınmak, bu riski azaltacaktır. Total diz protezinden sonra, enfeksiyon yani protezin iltihaplanması % 0.1 ile %2 arasında görülür. Vücudun başka bir yerinde enfeksiyon olması, şeker hastalığı ve başka kronik hastalıkların varlığı bu riski artırabilir. Ameliyat sırasında koruyucu antibiyotik tedavisi yapılır ve cerrahi sırasında özel önlemler alınarak enfeksiyon riski azaltılır. Total diz protezinde enfeksiyon gelişirse, tekrarlayan cerrahiler, protezin çıkartılıp antibiyotik tedavisi ve belirli bir süre sonra tekrar yerleştirilmesi gibi işlemler gerekliolabilir. Yukarıda sayılanların dışında, yara iyileşmesi sorunları, damar veya sinir yaralanmaları, protezin bazı parçalarının yerinden çıkması, protez çevresi kırıklar, protezin kendisinde kırıklar gibi komplikasyonlar görülebilir ancak bunlar çok nadirdir.

Total Diz Protezi Sonrası Süreç

Total diz protezi yapılan hastaların %95’inden fazlasında diz ağrılarında belirgin bir azalma ve yürüme/merdiven inip çıkma gibi günlük yaşam aktivitelerini yapmada belirgin bir iyileşme elde edilir. Hastalar hastaneden taburcu olduğunda bir destek kullanarak, ev içinde yürüyüş yapabilirler. Ağrının belirgin olarak düzelmesi ve bağımsız olarak sokağa çıkabilmek, her hasta için farklı olmakla birlikte 4 ila 8 hafta arasındadır. Total diz protezi sonrası koşma, sıçrama gerektiren sporlar ve ağır işlerin yapılması uygun değildir, bu tip aktiviteler protezin ömrünü kısaltacaktır. Yürüyüş, golf, yüzme gibi zorlayıcı olmayan sporlar yapılabilir. Araba kullanmakta bir sakınca yoktur. Ameliyat sonrası hareket açıklığı ortalama 115 derece civarındadır. Zayıf hastalarda kilolu hastalara göre hareket açıklığı daha fazladır. Hastanın yere çömelmesi, yere oturarak namaz kılması ve ayağını altına alarak oturması önerilmez.

Total Diz Protezinin Ömrü Ne Kadardır?

Total diz protezini oluşturan metal ve plastik parçalar, hareket sırasında ortaya çıkan sürtünmeye bağlı olarak zaman içinde aşınır. Aşınma ile ortaya çıkan ve gözle görülmeyecek kadar küçük metal ve plastik parçalarına karşı vücudun cevabı ile diz protezinin parçaları tutunduğu kemikten ayrılıp gevşeyebilir. Uygun cerrahi teknik ve modern protez tasarımları kullanılarak yapılan diz protezlerinin ömrü günümüzde 15-20 yıla kadar uzamıştır. Gevşeyen diz protezleri, çoğu hastada ikinci bir ameliyat ile çıkartılıp yeniden protez yerleştirilebilir. Aşınma, gevşeme gibi sorunlara erken tanı koymak amacıyla, yakınmanız olmasa bile düzenli aralıklarla muayene ve röntgen incelemeleri ile diz protezinizin kontrol edilmesi uygundur.